Yeni Yönetmelikle Yurtdışı Eğitim Diplomalarının Türkiye'deki Denkliği Nasıl Değişti?
- Busem Erinç
- 20 Mar 2024
- 5 dakikada okunur
Güncelleme tarihi: 22 Mar
Güncel Yönetmelik Bilgilendirmesi
Yükseköğretim Kurulu (YÖK), 15 Mart 2024 tarihinde önemli bir güncelleme yaparak yurtdışında alınan yükseköğretim diplomalarının Türkiye'deki denklik süreçlerinde bazı kritik değişiklikler getirdi. Bu değişiklikler, özellikle Türkiye'de lise eğitimini tamamlayıp yurtdışında üniversite eğitimi almayı planlayan veya almış olan öğrenciler için büyük önem taşıyor. Yapılan açıklamadan sonra YÖK 24 Mayıs 2024 tarihinde denklik koşullarını yeniden düzenlemiş ve dünya sıralamarında yer alan üniversitelerin denkliğini aşağıdaki şekilde vereceğini açıklamıştır.
İşte bu kapsamda bilinmesi gereken temel hususlar:
1. Doğrudan Denklik:
Eğer bir yurtdışı yükseköğretim kurumu, öğrencinin yükseköğrenime başladığı yıl, YÖK tarafından tanınan dünya üniversite sıralama kuruluşlarının en az üçünde ilk 400 içinde yer alıyorsa, bu kurumların tüm programlarından alınan diplomalara doğrudan denklik verilir.
2. İlk Dört Yüzlük Dilim Dışındaki Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık ve Hukuk Programlarının Denkliği:
İlk 1000 İçindeki Üniversiteler: Bu programlardan mezun olan ve üniversitesi YÖK'ün kabul ettiği sıralama kuruluşlarının en az ikisinde ilk 1000'de yer alan adaylar, Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) şartı aranmaksızın denklik başvurusu yapabilirler.
İlk 1000 Dışındaki Üniversiteler: Ortaöğretimini Türkiye'de tamamlamış ve üniversitesi ilk 1000'de yer almayan adaylar, öğrenime başladıkları yıla ait YKS'de ilgili program için aranan başarı sıralaması şartını sağlamaları durumunda denklik başvurusu yapabilirler.
3. Başarı Sıralaması Şartı:
Türkiye'de liseyi bitirip yurtdışında eğitim gören ve Türkiye'de başarı sıralaması şartı aranan programlara (örneğin Tıp, Mühendislik, Hukuk gibi) denklik başvurusu yapacak öğrencilerin, yurtdışı üniversiteye kayıt oldukları yıl ÖSYM tarafından yapılan merkezi yerleştirme sınavında ilgili program için gerekli asgari başarı sıralamasını karşılamış olmaları gerekecek.
Yeni düzenlemeye göre belirlenen asgari başarı sıralaması şartları şöyle:
Tıp Programı: SAY puan türünden en düşük 50.000
Diş Hekimliği Programı: SAY puan türünden en düşük 80.000
Eczacılık Programı: SAY puan türünden en düşük 100.000
Hukuk Programı: EA puan türünden en düşük 125.000
Mimarlık Programı: SAY puan türünden en düşük 250.000
Mühendislik Programları: SAY puan türünden en düşük 300.000
Öğretmenlik Programları: İlgili puan türünden en düşük 300.000
Bu, öğrencilerin yurtdışında eğitim almadan önce Türkiye'deki üniversite sınavında belirli bir başarı düzeyine ulaşmış olmalarını zorunlu kılıyor. Asgari Başarı Sıralamasına 2024 Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) Kılavuzundan ulaşabilirsiniz.
İlgili değişen maddelerden bazıları:
MADDE 4 – (1)
j) (Ek:RG-15/3/2024-32490) (Değişik:RG-24/5/2024-32555) Ortaöğrenimlerini Türkiye’de tamamlayanların; Türkiye’de başarı sıralaması şartı aranan tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarına denklik müracaatlarında, 7 nci maddenin beşinci fıkrasında belirtilen sıralamaya giremeyen yurtdışı yükseköğretim kurumuna kayıt olmaları halinde, ilgili yılda ÖSYM tarafından yapılmış olan merkezi yerleştirme sınavında programın asgari başarı sıralaması şartını sağlamış olduklarını gösterir sınav sonuç belgesi.
(4) (Ek:RG-20/10/2023-32345) Birinci fıkranın (ğ) bendi ile istenilen belge, yükseköğretime başlanılan yıl Yükseköğretim Kurulu tarafından esas alınan sıralama kuruluşlarının en az üçünde ilk dörtyüzlük dilim içerisinde yer alan üniversitelerden mezun olanlardan istenmez.
(6) (Değişik ibare:RG-15/3/2024-32490) Denklik başvuruları aşağıda belirtilen hâllerde reddedilir:
g) (Ek:RG-15/3/2024-32490) Yurtdışı yükseköğretim kurumuna kayıt olduğu yıl Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenmiş olan sıralama kuruluşlarının en az ikisinde ilk binde yer almayan bir yurtdışı yükseköğretim kurumundan mezun olanların Türkiye’de başarı sıralaması şartı aranan tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarına (Mülga ibare:RG-24/5/2024-32555) denklik başvuruları (Ek ibare:RG-24/5/2024-32555) (ğ) bendi dışında reddedilir.
ğ) (Ek:RG-15/3/2024-32490) (Değişik:RG-24/5/2024-32555) Ortaöğrenimlerini Türkiye’de tamamlayanların; Türkiye’de başarı sıralaması şartı aranan tıp, diş hekimliği, eczacılık ve hukuk programlarına denklik müracaatlarında, beşinci fıkrada belirtilen sıralamaya giremeyen yurtdışı yükseköğretim kurumuna kayıt olmaları halinde ilgili yılda ÖSYM’nin yapmış olduğu merkezi yerleştirme sınavında, denklik müracaatında bulunulan programın puan türünde asgari başarı sıralaması şartını sağlamayanların başvuruları reddedilir.
4. Dünya Üniversite Sıralamaları ve Denklik:
Yurtdışındaki üniversitelerden mezun olanların denklik başvuruları, bu üniversitelerin YÖK tarafından belirlenen sıralama kuruluşlarının en az ikisinde ilk 1000'de yer alıp almadığına göre değerlendirilecek. Ancak, dünya üniversite sıralamalarının en az üçünde ilk dört yüzlük dilim içerisinde yer alan yükseköğretim kurumlarından alınan diplomalara, Seviye ve Yeterlik Belirleme Sistemi (SYBS) uygulanmaksızın denklik işlemi yapılacak. Bu, öğrencilerin denklik sürecini daha hızlı ve kolay bir şekilde tamamlamalarına olanak tanıyacak.
YÖK tarafından belirlenen sıralama kuruluşları şunlardır:
İlgili değişen madde:
MADDE 7 – (1) Mezun olunan kurumun eğitim-öğretiminin niteliğinde tereddüt oluşması durumunda Yükseköğretim Kurulunun değerlendirme hakkı saklı kalmak kaydıyla, 5 inci ve 6 ncı maddeler kapsamında uygunluğu tespit edilen (Değişik ibare:RG-15/3/2024-32490) denklik belgesi başvurularıyla ilgili denklik işlemi aşağıdaki hallerde (Ek ibare:RG-15/3/2024-32490) beşinci fıkra hükümleri saklı kalmak kaydıyla SYBS uygulanmaksızın yapılır:
a) Türk yükseköğretim sisteminde eşdeğer bir karşılığının olması hâlinde, yükseköğrenime başlanılan yıl Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenmiş olan sıralama kuruluşlarınca yapılan dünya üniversite sıralamalarının (Değişik ibare:RG-15/3/2024-32490) en az üçünde ilk dört yüzlük dilim içerisinde yer alan yükseköğretim kurumlarından alınan diplomalara,.
(2) 5 inci ve 6 ncı maddeler kapsamında uygunluğu tespit edilen, ancak birinci fıkrada belirtilen yükseköğretim kurumu ve programları dışında kalan programlardan alınmış diplomalara; Türk yükseköğretim sistemindeki eşdeğer programa göre temel kazanımlar, teorik ve uygulamalı dersler staj ve projeler bakımından yeterliğinin Komisyon tarafından doğrudan veya Bilim Alanı Danışma komisyonu ve/veya yükseköğretim kurumlarının görüşleri dikkate alınarak kabul edilmesi halinde SYBS uygulanmaksızın denklik işlemi yapılır.
5. Dil Yeterliliği:
Ek olarak, öğrenim görülen program dilinde Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen sınavlardan gerekli puanı alan veya Yükseköğretime başlanılan yıl YÖK tarafından esas alınan sıralama kuruluşlarının en az üçünde ilk dört yüzlük dilim içerisinde yer alan üniversitelerden mezun olan öğrenciler için belirli dil yeterlilik belgeleri istenmeyecek.
İlgili değişen madde:
MADDE 4 - (4) Birinci fıkranın (ğ) bendi ile istenilen belge(Öğrenim görülen program dilinde Yükseköğretim Kurulunca kabul edilen sınavlardan Kurulun belirlediği puan/belge*), yükseköğretime başlanılan yıl Yükseköğretim Kurulu tarafından esas alınan sıralama kuruluşlarının en az üçünde ilk dörtyüzlük dilim içerisinde yer alan üniversitelerden mezun olanlardan istenmez.
*ÖSYM tarafından sınavı yapılan bir dil ise; bu sınavdan asgarî 60 (altmış) puan alındığına ilişkin doğrulama kodlu ÖSYM sınav sonuç belgesinin ya da ilgili dildeki Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavı (YDS)'na ÖSYM'ce eş değerliği kabul edilmiş bir sınavdan (https://www.osym.gov.tr/TR,10358/esdegerlikler.html) yine eş değer puanın alındığına ilişkin doğrulama kodlu sınav sonuç belgesi.
6. Geçiş Hükümleri:
Yeni yönetmelik hükümleri, yürürlüğe girdiği tarihten sonra diploma programına kayıt yaptıranlar için geçerli olacak. Bu, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kayıt yaptıran öğrencilerin eski kurallar çerçevesinde işlemlerinin devam edeceği anlamına geliyor. Yeni yönetmeliğe bu bağlantıdan ulaşabilir, resmi açıklamayı da buradan inceleyebilirsiniz.Denklik başvurularınız için YÖK Tanıma ve Denklik Hizmetleri Daire Başkanlığı linkine tıklayarak ulaşabilirisiniz.
İlgili değişen maddeler:
Geçiş Hükmü GEÇİCİ MADDE 3- (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce denklik başvurusunda bulunan ve işlemleri devam edenler hakkında, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (ğ) bendi, aynı maddenin dördüncü fıkrası ve 7 nci maddenin altıncı fıkrasının (f) bendi hükümleri uygulanmaz.
GEÇİCİ MADDE 4- (Ek:RG-15/3/2024-32490)
(1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce başvuruya esas diploma programına kayıt yaptıranlar hakkında; 7 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin, beşinci fıkrasının ve 10 uncu maddenin üçüncü fıkrasının bu maddeyi ihdas eden Yönetmelikle yapılan değişikliklerden önceki hükümleri uygulanmaya devam olunur.
(2) (Değişik:RG-24/5/2024-32555) Bu fıkranın yürürlüğe girdiği tarihten önce başvuruya esas diploma programına kayıt yaptıranlar hakkında, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (j) bendi ile 7 nci maddenin altıncı fıkrasının (g) ve (ğ) bentleri hükümleri uygulanmaz.
Bu değişiklikler, öğrencilerin yurtdışı eğitimlerinin Türkiye'deki denkliğini alırken karşılaşacakları süreçleri doğrudan etkileyecek. Öğrencilerin ve ailelerin bu yeni kuralları dikkatle incelemesi ve gerekli hazırlıkları yapması önem taşıyor. Yurtdışında özellikle sıralama kuruluşları listelerinde ilk 1000'de yer almayan üniversitelerde eğitim almayı düşünen veya bu süreçte olan öğrencilerin, denklik başvuruları öncesinde bu yeni yönetmelik hükümlerini göz önünde bulundurmaları gerekecek.
Yeni yönetmelik, Türkiye'de liseyi bitirip yurtdışında eğitim gören ve Türkiye'de başarı sıralaması şartı aranan programlara denklik başvurusu yapacak öğrencilerin, yurtdışı yükseköğretim kurumuna kayıt olunduğu yıl ÖSYM tarafından yapılmış olan merkezi yerleştirme sınavında ilgili program için gerekli asgari başarı sıralamasına girmiş olmalarını zorunlu kılıyor.
Bu kural, Türkiye'de eğitim görmeyi planlamayan öğrencilerin de sınavda yüksek bir sıralama elde etmeleri gerektiği anlamına geliyor. Bu durum, özellikle başarı sıralaması yüksek ve rekabetin yoğun olduğu programlar için daha belirgin bir sorun teşkil edebilir. Yurtdışında eğitim görmeyi planlayan ancak sınavda yüksek bir başarı sıralaması elde eden öğrenciler, Türkiye'deki üniversitelerdeki kontenjanları dolaylı olarak etkileyebilirler. Üniversitelerin en çok talep olan ve belli bir seviyede öğrenci alan bölümlerinde kontenjan açıkları kalabilir. Bu, yerleştirme sistemindeki adalet ve fırsat eşitliği konularında tartışmalara yol açabilir.
Sonuç olarak, YÖK'ün yeni yönetmeliği, yurtdışı eğitim diplomalarının denkliği konusunda önemli adımlar atarken, eğitim kalitesi belli olmayan pek çok üniveristede eğitim alacaklar için de rehber oluşturmuş oluyor. Bu konuda atılacak adımlar, hem yurtdışında eğitim almayı planlayan öğrencilerin haklarını korurken hem de Türkiye'deki üniversitelere yerleşmek isteyen öğrencilerin fırsat eşitliğini sağlamak açısından büyük önem taşımaktadır.
#YurtdışıEğitim #DenklikSüreci #YÖKGüncellemeleri #EğitimdeDenklik #ÜniversiteDenkliği #YurtdışıÜniversite #EğitimdeYenilikler #YükseköğretimKurulu #ÖSYM #AkademikKariyer #TürkiyeEğitimSistemi #GlobalEğitim #EğitimdeKalite #UluslararasıÖğrenciler #EğitimPolitikaları
Comments